Cây cam ngọt của tôi
Cây cam ngọt của tôi là một câu chuyện dành cho thiếu nhi nhưng có lẽ rằng bất kỳ một ai khi dõi theo hành trình của cậu bé 5 tuổi Zé Zé ở một thị trấn nghèo nọ đều không khỏi bồi hồi, thổn thức. Đúng như lời tác giả José Mauro Vasconcelos, đó chính là hành trình khám phá nỗi đau và tình yêu thương. Nỗi đau khiến con người, ngay cả những tâm hồn tưởng như non trẻ, ngây thơ nhất cũng trở nên “hiểu chuyện”, sống độc lập và mạnh mẽ hơn.
Chân dung cậu bé Zé Zé: Thông minh hiếu động nhưng cũng vô cùng nhạy cảm và hiểu chuyện
Dù chỉ ở độ tuổi lên 5, thế nhưng cuộc sống khó khăn đã hình thành cho em khả năng tự lập từ rất bé, theo đó là sự hiểu chuyện đến bất ngờ. Em hiểu được nỗi vất vả của mẹ khi là trụ cột kinh tế chính của cả nhà luôn phải làm việc tăng ca từ sáng cho đến tối mà vẫn không nuôi đủ các miệng ăn trong gia đình, sự bất lực của bố khi nhiều năm qua vẫn chưa kiếm được việc làm hay cả những tâm tình tuổi mới lớn của chị gái Grola.
Bên cạnh đó, cũng không ít lần em phạm sai lầm vì sự hiếu động, xuất phát từ sự “nông nổi” của mình. Đó là những lần ném bóng vỡ kính nhà hàng xóm, trêu chọc bà …, rượt đuổi bám theo xe ô tô trên đường. Hiếu động là thế, nhưng đó chỉ là một phần tính cách của Zé Zé. Đằng sau sự nghịch ngợm, thậm chí là phiền phức ấy ẩn giấu một trái tim nhạy cảm, biết quan sát, biết nhận và sửa chữa khi phạm phải sai lầm. Trước sự thành khẩn nhận lỗi và hết lòng muốn “chuộc lại” lỗi lầm của em, có lẽ đến một trái tim đang buồn bã, giận dữ nhất cũng có thể cảm thấy xao động mà xiêu lòng.
Lúc ở nhà, khi làm bố buồn vì lời oán trách của mình trong đêm Giáng sinh, em cảm thấy hối hận vô cùng và thực tâm muốn bù đắp cho ông. Món quà dành cho bố những ngày đầu năm mới là một hộp thuốc lá đúng sở thích của ông, cũng chính là kết quả của cả một ngày cậu bé lê la đi khắp con phố tìm khách đánh giày. Giáng sinh này, mặc dù một lần nữa điều kỳ diệu không xảy ra với Zé Zé – em vẫn không hề nhận được một món quà nào, chứ chưa nói đến một món quà mà em khao khát bấy lâu. Tuy nhiên, giờ đây điều đó đã không còn quan trọng. Quan trọng nhất đối với em lúc này chính là nụ cười của bố và sự tha thứ của ông về những lời nói bộc phát, có phần “ích kỉ” của mình.
Ở trường, Zé Zé không những là một em bé thông minh mà còn là một học sinh rất biết quan sát. Vì muốn cô giáo vui và cảm thấy không “tủi thân” trong ngày lễ của mình, cậu bé tinh ý đặt lên bàn cô một bông hoa thật đẹp. Bông hoa rồi sẽ tàn phai nhưng kể từ bây giờ “lúc nào nhìn vào cái bình đó cô sẽ thấy bông hoa mà em dành tặng cô”. Hay, tình cảm chân thành của cậu học trò nhỏ cũng chính là món quà tuyệt nhất mà cô muốn nhận và sẽ luôn trân trọng.
Đặc biệt hơn, dù ngay trong hoàn cảnh nghèo khó, Zé Zé vẫn không quên dành sự quan tâm đến những người khó khăn hơn, cậu luôn ghi nhớ lời mẹ dặn “phải biết chia sẻ những thứ ít ỏi của mình với những người còn thiếu thốn hơn”.
Bởi vậy, dù nghịch ngợm và lắm lúc cậu bé phải tự nhận rằng mình là “Đứa trẻ hư không được sinh ra với tính cách của chúa hài đồng” nhưng người đọc vẫn dành cho em một tình cảm đặc biệt, đáng yêu hơn là đáng trách. Thật không dễ để tìm một Zé Zé thứ 2 thông minh, hiếu động nhưng cũng rất tinh tế và hiểu chuyện.
Tình yêu thương là liều thuốc chữa lành
“Tôi mỉm cười trong đau đớn, nhưng đằng sau cơn đau ấy, tôi vừa mới phát hiện ra một điều quan trọng. Ông người Bồ giờ đây là người mà tôi yêu quý nhất trên đời”
Có thể nói, ông người Bồ chính là “mặt trời” của Zé Zé, là “kẻ thù hóa thành bạn tri kỉ” để sưởi ấm trái tim cậu. Cuộc đụng độ giữa ông người Bồ xảy ra khi cậu bé theo đám bạn đeo bám xe của những người đi đường và bị chủ xe – ông người Bồ phát hiện và tặng cậu một cái xách tai đau điếng. Tệ hơn là, tất cả mọi người trong khu phố đều chứng kiến sự trừng phạt đó. Quá xấu hổ, Zé Zé cũng từng thề sẽ giết chết ông người Bồ khi cậu trưởng thành. Thế nhưng, ở một cuộc hội ngộ khác, cũng chính ông Bồ là người đã rộng lòng chở cậu đến trường khi thấy cậu bé đang lết đôi chân bị thương trên đường. Cứ thế, họ dần dần trở thành đôi bạn thân thiết. Sự đáng yêu, hiểu chuyện, “lớn trước tuổi” của Zé Zé khiến người bạn già của cậu đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Như có một người dẫn đường mẫu mực, yêu thương, Zé Zé dần dần thay đổi bản thân: cậu hứa sẽ chăm chỉ học hành, không nói bậy, nghịch ngợm làm phiền người khác. Thế giới của cậu bé từ ngày có ông Bồ trở nên tươi sáng, đầy sắc màu tươi vui, như những nốt nhạc bắt đầu được nhảy múa.
“Bà tôi từng nói rằng hạnh phúc là một vầng mặt trời chiếu sáng trong trái tim ta. Và rằng mặt trời thắp sáng mọi thứ bằng niềm hạnh phúc. Nếu quả đúng là như vậy, thì vầng mặt trời trong tim tôi đã khiến tất thảy mọi thứ trở nên đẹp đẽ”
“Trái tim chúng ta cần phải đủ lớn để có chỗ cho tất cả mọi thứ chúng ta yêu thương, cậu biết đấy”
Tuy nhiên, cuộc sống không chỉ mãi êm đềm như vậy, suy cho cùng Zé Zé vẫn chỉ là một đứa trẻ 5 tuổi, tự bonus thêm 1 tuổi để đủ tuổi đến trường mà thôi. Thế giới đối với cậu vẫn đầy những điều mới mẻ và có nhiều thứ khiến cậu không ngừng đặt ra câu hỏi và khao khát tìm lời giải đáp.
“Sự thực là tôi không thể chiến thắng nỗi đau trong lòng. Nỗi đau của một sinh vật bé nhỏ bị đánh đập tàn nhẫn mà không biết lý do tại sao”
Cậu vẫn không thể hiểu vì sao mình lại bị đánh đập một cách tàn nhẫn từ những người thân trong gia đình. Nhẹ thì những vết bầm, nặng là vết lằn sâu trên cơ thể và thậm chí đỉnh điểm khiến cậu bị thương phải nhập viện trong cơn nguy kịch. Anh, chị và bố đánh đập nhưng không thể cho cậu một lý do rõ ràng. Nếu là ngày trước, tâm trí cậu sẽ ngay lập tức nổi lên ý định giết chết người đối xử bất công với mình – một ý định có phần táo bạo, không phù hợp với lứa tuổi. Thế nhưng, hiện tại sau nhiều chuyện, trải qua những nỗi đau tưởng chừng không vượt qua được cũng như những niềm vui, hạnh phúc của sự yêu thương, cậu hiểu rằng sự trừng phạt lớn nhất không phải bằng vũ lực, giết chết một người không phải là khiến người đó không còn tồn tại trên cõi đời này nữa mà chính là:
“Ông có thể giết chết một người nào đó trong trái tim ông. Không yêu người đó nữa. Và đến một ngày, người đó sẽ chết”
Ở đây ta đã thấy một Zé Zé trưởng thành, vẫn là cậu bé đáng yêu, thêm vào đó là sự sâu sắc hiếm có. Thỉnh thoảng, khi giận dỗi, thù hằn ai đó, ta thường nghĩ rằng, ước gì người đó biến mất khuất mắt ta đi. Thế nhưng, sự thù hận suy cho cùng chỉ khiến trái tim ta xéo xắt, tổn thương. Không dành tình cảm cho người đó, không để người đó trong tâm trí mình cũng là một cách để mình lấy lại sự bình an cho tâm hồn. Chúng ta không ai được chọn nơi mình sinh ra, trong hoàn cảnh thế nào hay người sinh ra mình là ai, nhưng may thay tình yêu thương lại là món quà “vô giá”, có tác dụng chữa lành, xoa dịu đi những tổn thương và khiến con người sống thật “người” hơn.
Vì sao tên truyện lại là “Cây cam ngọt của tôi”?
{"actions":{"path":"https:\/\/tathongdong.com\/wp-content\/uploads\/2024\/11\/lf20_mftd0tzf.json","seg":"0,150","sel":"parent"},"loop":1}
Mặc dù “Cây cam ngọt của tôi” là tên gọi được đặt cho cả câu chuyện nhưng theo mình, đây chỉ là một hình ảnh ẩn dụ. Cây cam là người bạn tâm tình của Zé Zé ở nhà để mỗi lần “có chuyện” cậu đều ra đó để chia sẻ, tâm sự. Quả thật, thế giới trẻ thơ thật đáng yêu, đối với các em dường như vạn vạt đều có sự sống và một tâm hồn riêng.
Cây cam cũng như ông người Bồ là người bạn mà Zé Zé yêu quý, trân trọng, nâng niu. Chỉ có điều, hình ảnh cây cam “biết nói”, “có hồn” chỉ là tưởng tượng của Zé Zé để em có một người bạn chia sẻ tâm tình, còn ông người Bồ mới chính là người bạn thực sự đã luôn rộng lòng yêu thương và dùng thứ tình cảm này để cảm hóa trái tim Zé Zé bé nhỏ. Bằng sự thông minh và tinh tế của mình, Zé Zé dần dần tự hoàn thiện hơn, ngoan ngoãn và chăm chỉ, biết tự ý thức những việc nên và không nên làm. Đó cũng chính là một cách giáo dục đáng để chúng ta suy ngẫm, học tập.
Cây cam rồi cũng mất đi vì giải tỏa đường phố, ông người Bồ thật đau xót cũng mất đi vì va chạm trọng một vụ tai nạn bất ngờ. Họ đều bỏ đi và để lại cho cậu khoảng trống khó lấp đầy. Đọc đến đoạn này mình thực sự xúc động mạnh, mình cũng không tin rằng cái chết của ông Bồ là sự thật. Với một em bé hiểu chuyện như Zé Zé, mình cũng mong cuộc sống của em sẽ trọn vẹn hơn khi có ông người Bồ yêu thương. Nhưng cuộc sống vẫn tiếp diễn, Zé Zé bé nhỏ đã đau đớn đến tột cùng trước sự ra đi của người mà cậu yêu thương nhất. Mọi người trong nhà chỉ cơ hồ tưởng rằng sự ra đi của cây cam là một cú sốc đối với cậu nhưng sự thật còn đau lòng hơn thế. “Mặt trời” của cậu đã tắt và từ đây cậu sẽ phải tiếp tục hành trình của mình. Nhưng dù là hành trình nào thì có lẽ trong tim của cậu luôn có một “cây cam ngọt” – Đó chính là những kỉ niệm không thể quên về ông người Bồ – một người bạn, một người cha đã đến và trao cho cậu tình yêu thương vô điều kiện, và chữa lành đi những tổn thương cậu từng có.
